بدنسازی چیست و چه فوایدی دارد؟
بدنسازی که البته در انواع مختلفی وجود دارد، لزوماً منجر به افزایش حجم و عضله نمی‌شود. این برنامه و هدف شماست که تعیین کننده خواهد بود.
جالب است بدانید تمامی ورزشکاران در رشته‌های ورزشی، از جمله فوتبال، بکس، ژیمناستیک و دومیدانی که عضلات خیلی حجیمی ندارند، از تمرینات بدنسازی بهره می‌گیرند. این تمرینات با افزایش قدرت، استقامت و کارایی بدن به ورزشکاران کمک خواهد کرد.
علاوه بر این موارد، نمی‌توان از نقش بدنسازی برای عموم مردم صرف نظر کرد. شما با رشد ماهیچه‌ها و افزایش استقامت و استحکام آن‌ها، لطف بزرگی به دوران میان‌سالی خود خواهید کرد. بدنسازی اگر به شکل درست انجام شود می‌تواند در حفظ سلامت استخوان‌ها به شما کمک کند.
تناسب اندام نیز یکی از مزایای بدنسازی است که امروزه بیش از هر جنبه آن اهمیت پیدا کرده است. شما برای افزایش حجم عضله و چربی سوزی به کمک بدنسازی نیاز خواهید داشت!
شناخت مقدمات بدنسازی
حالا که این رشته ورزشی پرفایده را انتخاب کردید، باید چه کار کنید؟ در این مقاله از فیت شیپ، می‌خواهیم مقدمات اولیه بدنسازی را به شما بگوییم.
لازم به ذکر است که گاهی اوقات حتی افراد حرفه‌ای نیز به این مطالب مقدماتی نیاز پیدا می‌کنند، چراکه متأسفانه فرهنگ آموزشی و آکادمیک در رشته بدنسازی، مورد کم لطفی قرار می‌گیرد و هر روزه شاهد بروز حوادث و صدمات زیادی برای ورزشکاران عزیز هستیم. اتفاقی که چهره این رشته را نیز تا حدودی کدر کرده است.
10 نکته اولیه که درباره ورزش بدنسازی باید رعایت کنید.
با برنامه تمرین کنید.
شما برای ورزش کردن، اول از همه نیاز به برنامه تمرینی مخصوص خودتان دارید اما متأسفانه در باشگاهها افرادی که صلاحیت لازم را ندارند شروع به ارائه برنامه می‌کنند. باید توجه کنید که داشتن چند سال تجربه تمرین در باشگاه، به هیچ عنوان صلاحیت فرد را برای برنامه دادن به شما تأیید نمی‌کند. حتماً از مربی برنامه دریافت کنید که در کنار تجربه، تحصیلات آکادمیک نیز داشته باشد.
در ثانی برنامه شخص دیگر برای شما مناسب نیست! شرایط بدنی، سنی، جنسیت و شاخص‌های بسیار دیگری در تنظیم برنامه مؤثر هستند. اگر برنامه شخصی از شخص مجرب دریافت نکردید، انتظار نتیجه مطلوب نیز نداشته باشید!
از طرفی برخی مطالب منسوخ که در ذهن ما هنوز وجود دارند، دیگر مورد تایید نیستند و این نکات را فقط مربیان مجرب و به‌روز می‌دانند. مثلا امروزه مشخص شده که دیگر تمرینات موضعی شکم به کاهش چربی‌های این ناحیه به صورت موضعی کمک نمی‌کند. ما این موضوع را در مطلب “لاغری موضعی شکم” به‌طور کامل و موشکافانه بررسی کرده‌ایم که بهتر است حتما آن‌را نیز مطالعه کنید.
با وزنه های سبک شروع کنید و پیشرفت تدریجی داشته باشید.
اگر همان جلسات اول شروع کنید به وزنه زدن سنگین، چنان دردی به سراغتان می‌آید که احتمالاً ورزش را به کلی رها می‌کنید. این اتفاق در صورت خوش شانسی شماست! چرا که ممکن است صدمات سنگین نیز متوجه شما شود. البته این موارد در همه رشته‌ها صدق می‌کند؛ اما باشگاه بدنسازی است و غروری که ورزشکار تازه‌کار را می‌گیرد!!
به نگاه‌های اطرافیان توجهی نداشته باشید، حرفه‌ای‌ها درک می‌کنند که تازه‌کاری مثل شما وزنه‌های سبک به دست بگیرد. در ابتدا با وزنه‌های سبک شروع کنید و به صورت تدریجی آن‌ها را افزایش دهید. حتی می‌توانید با میله خالی تمرین کنید!
هر روز تمرین نکنید.
تمرین برای مبتدیان معمولاً 4 روز در هفته توصیه می‌شود. اگر بیش از این تمرین کنید نه‌تنها پیشرفت نمی‌کنید، بلکه از وضعیت فعلی نیز شاید بدتر شوید
بدن شما پس از تمرین، برای رشد نیاز به استراحت و ریکاوری دارد. پس به بدنتان فرصت دهید خود را بازسازی کند.
در ضمن در هر جلسه تمرینی بیش از یک ساعت تمرین بدنسازی انجام ندهید.
تمرینات ترکیبی را فراموش نکنید.
تمرینات ترکیبی و پایه که چند عضله را درگیر می‌کنند فراموش نکنید. گرچه شاید بعضی از این تمرینات برای مبتدیان که با اصول صحیح تمرین آشنا نیستند همراه با خطر باشد، اما تمرینات ایمنی نیز میان آن‌ها هستند که مناسب شما باشند. گرچه اگر از مربی خوبی برنامه بگیرید قطعاً این مورد را برای شما در نظر خواهد گرفت.
نحوه صحیح اجرای حرکات را یاد بگیرید.
اگر میان افرادی که از مشکلات مفصلی رنج می‌برند بگردید، قطعاً عده‌ای را پیدا می‌کنید که طی تمرینات بدنسازی به این حال و روز دچار شده‌اند. بخصوص مشکلاتی مثل دیسک کمر! شما حتی ممکن است به اطرافیان خود صدمه بزنید (تا به حال وزنه‌ای در باشگاه روی پایتان نیفتاده است؟!!)
با فراگیری فرم درست حرکت و اجرای آن‌ها زیر نظر مربی، از خطری که در کمین شماست جلوگیری کنید.
در ضمن در اجرای حرکت عجله نکنید. ابتدا خیلی آرام و با تمرکز اجرای درست تمرین را انجام دهید. در اجرای تمریناتی که به صورت ایستاده انجام می‌شوند و احتمال فشار آمدن به کمر وجود دارد (مثل جلو بازو، اسکات و پرس سرشانه ایستاده) کمربند مخصوص بدنسازی ببندید.
برنامه غذایی داشته باشید
در اینجا به طور خلاصه به شما می‌گوییم که چرا اهداف شما در بدنسازی بدون برنامه غذایی مناسب محقق نخواهند شد. البته شاید شنیده باشید که 70% مسیر در بدنسازی وابسته به تغذیه بوده و تمرین 30% نقش دارد.
در ابتدا توصیه می‌کنیم این ویدئو را که در آن ماهور شکرآبی (کارشناس تغذیه فیت‌شیپ) پیرامون تغذیه ورزشکاران صحبت می‌کند مشاهده کنید:
شما برای افزایش حجم و یا استقامت و کارایی عضله باید میزان کالری بیشتری از حالت عادی دریافت کنید. عضلات شما وقتی تحت فشار شدید قرار می‌گیرند تخریب می‌شوند. سپس در بازسازی سعی می‌کنند خود را قوی‌تر از قبل بسازند.
این فرآیندهای پیچیده که در عضله اتفاق می‌افتند، نیازمند انرژی می‌باشند؛ اما کار از آنجا سخت می‌شود که اگر میزان کالری شما بیش از حد باشد، به شکل چربی در زیر پوست و یا میان عضلات شما ذخیره می‌شوند و از زیبایی عضلات شما می‌کاهند و یا حتی باعث چاقی شما خواهند شد!
هرکدام از درشت مغذی‌ها، یعنی پروتئین، کربوهیدرات و چربی اهمیت خاصی در برنامه‌های شما دارند.
کربوهیدرات برای ورزشکاران ضروری است؛ سوخت رایج شما کربوهیدرات می‌باشد و پروتئین نیز به حفظ عضله و افزایش حجم آن کمک می‌کند، درواقع پروتئین وزن شما را با افزایش عضله افزایش می‌دهد. چربی‌ها نیز در فرآیندهای مختلفی مؤثر هستند.
اینکه از هر کدام از این درشت مغذی‌ها، چه میزانی مصرف کنید، چه زمانی آن‌ها را مصرف کنید و از کدام منابع غذایی آن‌ها را تأمین کنید، حائز اهمیت ویژه‌ای است. کاری که به نظر می‌رسد تنها از متخصصین تغذیه بر می‌آید.
شما از هر قشری که باشید، نیاز به برنامه غذایی مناسب خواهید داشت. چه ورزشکار حرفه‌ای، چه فردی که می‌خواهد لاغر شود و چه فردی که در پی افزایش وزن و عضله راه‌های بسیاری را امتحان کرده است.
وعده‌های غذایی خود را افزایش دهید.
سلول‌های شما برای رشد، مرتبا به انرژی نیاز دارند، نباید اجازه دهید گرسنه بمانند. پس بهتر است به جای مصرف 3 وعده غذا، تمام سهم غذای روزانه خود را در 5 وعده و یا بیشتر تقسیم کنید.
خوب استراحت کنید.
پیش از این از اهمیت خواب در عضله سازی و همچنین تأثیرات دیگر خواب گفته‌ایم. اگر خوب بخوابید انرژی خوبی در طی تمرین خواهید داشت.
از مصرف میوه‌ها و سبزیجات غافل نشوید.
گرچه از رژیم غذایی و اهمیت آن گفتیم، اما لازم است در رابطه با میوه و سبزیجات بیشتر تأکید کنیم، چرا که اغلب بدنسازان فقط خود را غرق در محصولات پروتئینی می‌کنند و غافل از اهمیت میوه و سبزیجات هستند.
میوه و سبزیجات به شما ویتامین و املاح معدنی می‌رسانند. همچنین سویا، حبوبات و برخی سبزیجات می‌توانند منابع خوبی از پروتئین باشند. میوه‌ها نیز منبع خوبی از انرژی برای ورزشکاران هستند.
ورزشکار هستید پس مانند یک ورزشکار زندگی کنید.
بهتر است بگوییم ورزشکار بودن سبک زندگی سالم را می‌طلبد. بهتر است شب‌ها خوب بخوابید، تغذیه سالم داشته باشید، مرتب تمرین کنید، دور سیگار و الکل را خط قرمز بکشید و در یک کلام سالم زندگی کنید.
با سبک زندگی سالم، پس از مدتی آرامش و لذت واقعی را حس خواهید کرد.